Groenblauwe gemeente

Natuurinclusief bouwen is bouwen met aandacht voor de natuur. Bij het natuurinclusief bouwen gaat het enerzijds om het verbeteren van de leefomstandigheden van ‘gebouw gebonden’ soorten als huismussen, gierzwaluwen en vleermuizen. Dit zijn volgens de Wet Natuurbescherming beschermde soorten die onder druk staan doordat gebouwen tegenwoordig zo gebouwd worden dat deze soorten geen verblijfmogelijkheden meer hebben.

Zwolle heeft zich als eerste gemeente in Nederland gecommitteerd aan het Deltaplan Biodiversiteitsherstel. Het Deltaplan Biodiversiteitsherstel richt zich op drie gebieden: openbare ruimte, landbouw en natuur.

Beheer van openbaar groen draagt bij aan de vorming van een ecologische infra¬structuur tussen de terreinen die uit natuuroogpunt waardevol zijn. Verbindingszones zijn onmisbaar voor de natuur in het stedelijke gebied. Dieren kunnen zich daarlangs verplaatsen naar andere gebieden. Dergelijke gebiedswisseling is niet alleen voor het overleven van individuele dieren, maar ook voor de instandhouding van de populatie van belang.

Recent onderzoek laat zien dat veel buurten in Nederland versteend zijn, waaronder een belangrijk deel van de nieuw gebouwde buurten. In al deze buurten is te weinig ruimte voor groen. Meer dan de helft van de buurten in de 32 grootste Nederlandse gemeenten is versteend. Tegelijk zijn er mooie voorbeelden die laten zien dat minder versteend bouwen heel goed mogelijk is, ook in dichtbevolkte wijken. De gemeente kan zelf actief zorgen voor meer natuur en groen in de buurt, en de verstening terugdringen. Dit kan in het bestemmingsplan, en straks – na inwerkingtreding van de Omgevingswet – in het omgevingsplan, door vast te leggen waar groen of natuur moet worden beschermd of verbeterd, en hoe.

Insecten zijn belangrijk voor de biodiversiteit in de stad. Bijen zijn een goed voorbeeld: ze zorgen via bestuiving voor een deel van ons dagelijks voedsel. Ook zijn ze belangrijk voor de verspreiding van erfelijk materiaal en de diversiteit binnen soorten. Grote genetische verschillen tussen planten versterken de weerbaarheid van soorten. De achteruitgang van bloeiende planten, gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, schaalvergroting en intensivering in de landbouw en de introductie van exoten zoals de Varroa-mijt bij de honingbij hebben de afgelopen jaren gezorgd voor een wereldwijde bijensterfte. In Nederland is ook een groot aantal soorten bijen verdwenen of bedreigd. In 2018 is de stand van alle bijensoorten opgenomen op de Rode lijst.