Dossier

Vogelgriep

Vogelgriep, ook wel vogelpest of aviaire influenza genoemd, wordt veroorzaakt door verschillende griepvirussen die verwant kunnen zijn aan het menselijke griepvirus. Het is vooral voor kippen en kalkoenen een zeer besmettelijke ziekte.

Bron foto: lesichkadesign, Bio kippen close up (iStock)

Vogelgriep, vogelpest of aviaire influenza wordt veroorzaakt door het aviaire influenzavirus. Van dit virus zijn voor pluimvee ziekteverwekkende of virulente vormen bekend, maar er zijn ook niet- ziekteverwekkende vormen bekend.

Vogelgriep, ook bekend als aviaire influenza, is een besmettelijke ziekte die voornamelijk vogels treft. Er zijn verschillende varianten van het virus, waaronder hoogpathogene en laagpathogene vormen. De hoogpathogene varianten zijn bijzonder gevaarlijk en kunnen snel dodelijk zijn voor vogels.

Hoewel vogelgriep voornamelijk bij vogels voorkomt, kunnen soms ook zoogdieren besmet raken. Vogelgriep is een zoönose, wat betekent dat er een risico bestaat dat het virus zich zou kunnen aanpassen aan de mens, zodat het gemakkelijk van mens naar mens verspreidt en zo een epidemie kan veroorzaken. Besmetting bij mensen is zeldzaam en gebeurt meestal alleen bij intensief contact met besmette dieren.

In Nederland worden er verschillende maatregelen genomen om de verspreiding van vogelgriep te voorkomen, zoals ophokplicht en vaccinatieprogramma's. Recentelijk is er een pilot gestart voor de vaccinatie van pluimvee tegen vogelgriep.

Bekijk alle bronnen in de Kennisbank over vogelgriep

Het virus, dat de ziekte veroorzaakt, kan honderd dagen overleven bij een temperatuur rond het vriespunt. Bij hogere temperaturen kan het virus veel langer overleven, afhankelijk van het type virus, de temperatuur en het fysisch milieu.

Het vogelgriepvirus, ook wel aviaire influenza genoemd, is een besmettelijke ziekte die vooral bij vogels voorkomt. Het virus kan zich op verschillende manieren verspreiden:

Direct contact: Vogels kunnen elkaar besmetten door direct contact met besmette vogels of hun uitwerpselen.
Via de lucht: Hoewel het risico klein is, kan het virus zich via de lucht verspreiden, vooral in gebieden met veel besmette vogels.
Besmet materiaal: Het virus kan ook worden overgedragen via besmet materiaal zoals mest, veren, of gereedschap.

Bij mensen komt vogelgriep zelden voor. Wanneer het wel gebeurt, is dit meestal door intensief contact met besmette dieren. De symptomen bij mensen lijken vaak op die van een gewone griep, zoals koorts, hoofdpijn, en spierpijn.

Honden en katten kunnen ook besmet raken als ze in contact komen met besmette dode vogels. Symptomen bij deze huisdieren kunnen onder andere koorts, benauwdheid, sloomheid, oogontsteking, en zenuwverschijnselen zoals trillen of wankel lopen zijn. Het is belangrijk om contact met besmette dieren te vermijden en bij vermoeden van besmetting een dierenarts te raadplegen.

Wanneer er een besmetting van vogelgriep gevonden wordt, neemt de Rijksoverheid maatregelen om verspreiding van het virus te voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan een ophok- en afschermplicht.

Er zijn verschillende preventieve maatregelen om de verspreiding van vogelgriep te voorkomen:

Ophokplicht: Bij een uitbraak moeten pluimveebedrijven hun vogels binnenhouden om contact met wilde vogels te vermijden.
Afschermplicht: Hobbyhouders, dierentuinen en kinderboerderijen moeten hun risicovogels afschermen van wilde vogels en hun uitwerpselen.
Hygiëneprotocollen: Strikte hygiënemaatregelen moeten worden gevolgd, vooral bij het vervoer van pluimvee en bij bezoeken aan pluimveebedrijven.
Meldplicht: Pluimveehouders moeten verhoogde sterfte of ziektegevallen snel melden aan de autoriteiten.
Vaccinatie: Het vaccineren van pluimvee tegen vogelgriep moet de dieren beschermen tegen de ziekteverschijnselen, maar er ook voor zorgen dat het hoogpathogene veldvirus van de vogelgriep zich niet ongemerkt in een koppel pluimvee kan verspreiden.

Meer bronnen over vaccinatie tegen vogelgriep

Naast vogels kunnen ook koeien, varkens, katten, konijnen, fretten, schapen en geiten in zeldzame gevallen vogelgriep krijgen. Besmetting komt door het eten van geïnfecteerde (wilde) vogels, contact met besmet materiaal, of direct contact met andere besmette dieren.

Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat deze video niet getoond kan worden. Vink marketing aan in uw cookie-instellingen en ververs deze pagina om de video te tonen.

Vogelgriep en de risico’s voor mensen

Nieuwsuur

Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat deze video niet getoond kan worden. Vink marketing aan in uw cookie-instellingen en ververs deze pagina om de video te tonen.

Wordt de vogelgriep de nieuwe pandemie?

Universiteit van Nederland

Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat deze video niet getoond kan worden. Vink marketing aan in uw cookie-instellingen en ververs deze pagina om de video te tonen.

Vijf vragen over de afschermplicht bij hobbyvogels

NVWA, 2020

Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat deze video niet getoond kan worden. Vink marketing aan in uw cookie-instellingen en ververs deze pagina om de video te tonen.