Regionale aanpak opruimen van dode wilde vogels met vogelgriep

Aldus minister Adema van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit; hij kwam afgelopen week met een leidraad om het opruimen van de vogels in bijvoorbeeld weilanden en bij plassen te coördineren.

Doel leidraad

De leidraad heeft als doel duidelijkheid te geven over de rollen en verantwoordelijkheden van diverse betrokkenen en ook de wettelijke kaders weer te geven die daaraan ten grondslag liggen. Hiermee wordt tevens tevens motie 28807 nr. 248 De Groot en Van Campen uitgevoerd, die de regering verzoekt te komen met duidelijke protocollen en communicatie over wie verantwoordelijk is voor de vondst van besmette dieren, bijvoorbeeld door middel van een landelijk draaiboek. Er is niet expliciet wettelijk geregeld wie verantwoordelijk is voor het opruimen van dode wilde dieren die al dan niet doodgegaan zijn aan vogelgriep. Het is daarom aan de rechthebbende van het terrein (of de beheerder) om al dan niet tot het verwijderen van kadavers op hun terrein over te gaan. In aanvulling daarop heeft de Rijksoverheid op basis van de Europese diergezondheidsverordening een verantwoordelijkheid om ervoor zorg te dragen dat karkassen van wilde vogels die besmet zijn met een gereguleerde besmettelijke ziekte, zoals hoogpathogene aviaire influenza, worden opgeruimd.

Regionale coördinatie

De minister vindt het van belang dat het opruimen van dode wilde vogels met vogelgriep in heel Nederland georganiseerd wordt. Het opruimen van vogels met vogelgriep is vooral belangrijk op plekken waar mensen en (huis)dieren in contact kunnen komen met de vogels. Daarvoor zal een landelijk werkgroep ‘vogelgriep in wilde vogels’ worden opgericht. Voor die werkgroep worden experts, ervaringsdeskundigen en betrokkenen uit het hele land uitgenodigd met als doel de regionale coördinatie van de aanpak te stimuleren en te faciliteren. De veiligheidsregio van Fryslân is voor het ministerie van LNV een goed voorbeeld van hoe het opruimen van kadavers van wilde vogels met vogelgriep regionaal op een structurele manier georganiseerd kan worden. Die regie hoeft niet altijd bij een veiligheidsregio te liggen, ook provincies of gemeentes kunnen die regie oppakken. De landelijke werkgroep zal er op sturen dat dit in het hele land zoveel mogelijk opgepakt wordt.

Zorgen over ontbreken coördinatie Rijksoverheid

Er komt geen wettelijke verplichting voor terreineigenaren om dode wilde vogels op te ruimen en het ministerie wil ook de ruimte laten om lokaal maatwerk toe te passen waar het in natuurgebieden wel of niet gewenst is. Het ministerie wil daarbij lokale afspraken en de manier waarop zaken lokaal geregeld zijn, respecteren. Natuur- en dierenhulporganisaties hadden juist gepleit voor een wettelijke verplichting. Zij vinden de gepresenteerde leidraad "een stap in de goede richting", maar de aanpak gaat volgens hen niet ver genoeg. "Het ministerie legt de verantwoordelijkheid neer op basis van vrijwilligheid bij eigenaren van grond waar een dier met vogelgriep terechtkomt, oftewel provincies, gemeenten, natuurorganisaties, waterschappen, boeren en zelfs particulieren die zelf maar met een vuilniszak een besmette vogel naar een inzamelpunt moeten brengen als ze daar zin in hebben. Dat schept in de praktijk veel onduidelijkheid."

Centraal meldpunt

Voor het melden van dode wilde vogels zal 1 centraal punt komen. Het Wetterskip Fryslân heeft al een vogelgriepapplicatie (app) ontwikkeld voor het registreren van meldingen van dode wilde vogels. Deze app zal door het ministerie van LNV beschikbaar worden gemaakt voor alle provincies. De lancering van de app wordt begin 2023 verwacht. De leidraad zal dan aangepast worden met richtlijnen voor het gebruik van deze app. Ook wordt gewerkt aan 1 landelijk telefoonnummer voor het melden van dode wilde vogels.

Bron introfoto: Opruimen kadavers vogelgriep (©Rob Oo via Flickr)